برقگیر: سیمی بلند و نوک تیز است که در بالاترین نقطه ساختمان مورد حفاظت نصب می‌شود ته سیم کاملاً به زمین متصل می‌شود. برای این منظور معمولا سیم به یک صفحه فلزی لحیم شده و درون زمین تا سطح آب زیر زمینی فرو برده می‌شود. در عین طوفان تندری بارهای زیادی در سطح زمین القا می‌شوند و میدان الکتریکی شدیدی در سطح زمین بوجود می‌آید.


شدت میدان بخصوص در نزدیک اجسام نوک تیز زیاد است و به این دلیل در نزدیکی نوک برقگیر تخلیه خرمنی ظاهر می‌شود. در نتیجه بارهای القا شده نمی‌توانند روی ساختمان جمع شوند و آذرخشی ایجاد نمی شود. با وجود این اگر آذرخشی بوجود آید که چنین مواردی کاملا نادر است، به برقگیر می‌خورد و بارها بدون خسارت به زمین می‌روند. انتقال بار الکتریکی صاعقه فن آوری جدیدی برای حفاظت تجهیزات در مقابل صاعقه می‌باشدکه از سال 1970 مورد توجه قرار گرفته است. تئوی انتقال بار ، صدها سال است که شناخته شده ولی کاربرد تجاری آن واقعاً چند دهه است که مطرح می‌باشد. سیستم برقگیر میله ای از روشهای سنتی برای مقابله با صاعقه است که از زمان فرانکلین مورد استفاده بوده و بر اساس هدایت بار الکتریکی صاعقه به زمین عمل می‌نماید. صاعقه یکی از پدیده های قدرتمند ومخرب دنیای طبیعی است که سطح ولتاژ آن تا 100 میلیون ولت در هر ضربه می‌رسد. ضربات صاعقه به تجهیزات شبکه های قدرت یکی از عوامل جدی خطر و آسیب برای شرکتهای برق و مصرف کنندگان می‌باشد. در بعضی از مناطق آمریکا بخصوص مناطق جنوب شرقی ، صاعقه یک پدیده تقریباً روزانه است ، اما تابحال امکان پیش بینی و کنترل این پدیده وجود نداشته است. در سالهای اخیر فناوری پیش بینی و رهیابی توسعه یافته و شبکه ملی آشکار سازی صاعقه NLDN هنوز برای رهیابی صاعقه بیش از پیش تأکید دارد زیرا این امر می‌تواند در شبکه های حمل و نقل هوایی ، دریایی و فضانوردی بسیار موثر واقع گردید. الف: سیستم صاعقه گیر ساده میله برقگیر چند شاخه میله برقگیر تک شاخه ب: سیستم صاعقه گیر الکترونیک(ESE)بر اساس استاندارد NFC17-102 تولید انواع صاعقه گیر الکترونیکی مطابق جدید ترین تکنولوژی روز اروپا مطابق استاندارد NFC17-102 با گواهی تایپ تست ازآزمایشگاه بزرگ PAU'S فرانسه مطرح میباشد. از جمله ویژگیهای این صاعقه گیرها Δt بالای آنها بوده(Δt = 165µs تست شده در آزمایشگاه) که از لحاظ شعاع حفاظتی در رده بهترین صاعقه گیرهای دنیا قرار گرفته است و در همین راستا دارای شعاع حفاظتی بالاتر نسبت به صاعقه گیرهای مشابه می باشد. این صاعقه گیرها در مدلهایLEADER1,LEADER2 , LEADER3 مطابق جدول زیر تولید میگردند. جدول انتخاب مدل صاعقه گیرالکترونیکی با توجه به LEVEL و شعاع حفاظتی لازم Height h(m) 2 3 4 5 7 10 20 30 60LEADER Refrence ΔL PROTECTION RADIUS Rp(m)LEVEL III LEADER 3 3 L1003 60 43 64 85 107 108 109 113 116 120 LEADER 2 2 L1002 45 36 6458 72 89 90 92 97 101 105 LEADER 1 1 L1001 30 28 48 57 72 73 75 81 85 90LEVEL II LEADER 3 3 L1003 60 39 58 78 97 98 99 102 104 105 LEADER 2 2 L1002 45 32 52 65 80 81 83 86 89 90 LEADER 1 1 L1001 30 25 39 51 64 65 66 71 73 75LEVEL I LEADER 3 3 L1003 60 31 47 63 79 79 79 80 80 80 LEADER 2 2 L1002 45 25 40 51 63 64 64 65 65 65 LEADER 1 1 L1001 30 19 29 38 48 49 49 50 50 50 سیستمهای حفاظتی جایگزین بجای روش سنتی میله هایبرقگیر ، سیستم انتقال بار الکتریکی CTS وسیستم استهلاک بار الکتریکی DAS[3] میباشند. اصول کار سیستمهای انتقال بار الکتریکی CTS بر طبق نظر جری کر و کولوبلدر که از صاحبنظران موضوع صاعقه هستند بر این استوار است که یک نقطه تیز با میدان الکترواستاتیکی قوی می‌تواند الکترونهایی از مولوکولهای هوای اطراف را که یونیزه شده اند هدایت نماید. پتانسیل این نقطه بیش از 10 کیلوولت نسبت به نقاط اطراف می‌باشد.یسیستم DAS از هزاران نقطه تیز تشکیل گردیده که بر روی سازه ای نصب می‌شوند و در شرایط ابری و طوفانی نقاط یونی فراوانی در فضا ایجاد نموده و بدین ترتیب احتمال تشکیل مسیرهای جریان بار صاعقه را کاهش می‌دهند. در واقع سیستم DAS بعنوان یک محدودساز میدان الکتریکی عمل می‌نماید. در مجله کاربرد صنایع IEEE در جلد 37 شماره 2 مورخ مارس 2001 ، آقای دان زیپس و همکارانش تفاوت بین میله های برقگیر و سیستم انتقال بار را بیان نموده اند. • سیستم های حفاظت صاعقه به دو گروه تقسیم بندی می‌شوند : 1ـ جمع آوری ضربه های صاعقه. 2ـ پیش بینی ضربه های صاعقه. میله های برقگیر فرانکلین به عنوان جمع کننده محسوب می‌شوند بدین صورت که ضربه های صاعقه را در مجاورت خود جذب می‌نمایند. سیستم انتقال بار CTS یک سیستم جلوگیری کننده است و مانع از پیشروی جرقه های صاعقه می‌گردد. بعبارتی دیگر ارزیابی مکانیزم عملکرد سیستم DAS نشان می‌دهد که این سیستم بطور ساده همان نظریه رد شده فرانکلین برای میله های برقگیر است که با خنثی نمودن بار الکتریکی ابرهای صاعقه ای از تشکیل صاعقه جلوگیری می‌نمود. اگر چه این میله ها احتمال ضربه ها را کاهش می‌دهنداما این اثر غیرقابل پیش بینی است برای اینکه بتوان نتایج سیستم های DAS , CTS را در حفاظت صاعقه ارزیابی نموده و در مورد وسعت محدوده قابل حفاظت تصمیم گیری نمود لازم است که درباره اثرات فن آوری این دو سیستم اندازه گیری های سازمان یافته و علمی‌انجام دهیم. بعضی از مشتریهای استفاده کننده از فن آوری CT راضی هستند به طوری که در جنوب شرق آمریکا مشکلات متعددی در خصوص رعد و برق هست و کاربرهای این سیستم . استفاده از آن را مورد تاکید قرار داده اند. شرکت برق Auburndale دارای ژنراتورهای بوده و در منطقه ای قرار گرفته که میزان صاعقه در آن بالاست ودستگاهها بایستی 4تا6 صاعقه سنگین را در روز تحمل نمایندکه در بعضی موارد به خاموشی های 12 تا 24 ساعته منجر شده است. پس از استفاده از سیستم DAS برای مهار کردن (محدودسازی ) جریانهای صاعقه در سال 2000 فقط یکبار در طول طوفانها و صاعقه خاموشی داشته اند و مهندسین اتاق کنترل از این موضوع متعجب شده اند که صدمه ای به دستگاهها وارد نشده است. آنها مصمم هستند که دستگاههای بعدی را نیز به سیتم DAS مجهز نمایند تا تعداد ضربه های صاعقه را از 6 به یک کاهش دهند .چنین تجربه مشابهی نیز در Lexington که منطقه پر صاعقه ای است نیز اتفاق افتاده است. در آنجا نیز با استفاده از سیستم DAS هزینه های سنگین صدمه دیدن تجهیزات بواسطه صاعقه را کاهش داده اند و از کاربرد این سیستم راضی هستند. در گزارش Ayers امده است که قبل از استفاده از این سیستم صدمات ناشی از صاعقه در طول یک دوره پنج ساله بین 25/1 تا 5/1 میلیون دلار بوده حال آنکه پس از استفاده از سیستم DAS این رقم به 5000 دلار کاهش یافته است. اما کارایی فناوری انتقال بار صاعقه ،بحث انگیز بوده ونظر منتقدین بر این است که این سیستم مانع از وقوع صاعقه نمی‌شود ضمن اینکه هزینه نصب آن نیز گران است این اختلاف نظرها ادامه داشته تا اینکه در سالهای اخیر انجمن IEEE تصمیم گرفت که یک استاندارد برای سیستمهای انتقال بار صاعقه ارائه نماید. به طور خلاصه این سیستمها در مقابل ضربه های صاعقه نمی‌توانند به طور کامل عمل حفاظت را انجام دهند زیرا روش معینی برای اندازه گیری یا اثبات درستی کار این دستگاه ها وجود ندارد. البته خبرهای دریافت شده از مشتریهای کاربرد این تجهیزات هنوز جالب است. منتهی خود مهندسین برق سیستمهای قدرت هستندکه باید از دستگاههای خود در مقابل صاعقه حفاظت و مراقبت بنماینداگر چه این کار با اطمینان کامل، دست نیافتنی است، لذا آنها باید تلاش کنند تا ضربه های صاعقه تا حد امکان کاهش یابد که در این راه سیستم DAS یا CTS می‌تواند به آنها کمک کند • بررسی برقگیرهای اکسید فلزی در حالت بهره برداری عادی: عملکرد صحیح برقگیرها برای داشتن قابلیت اطمینان بالا درسیستم های انتقال فشار قوی و توزیع بسیار حائز اهمیت است.در مورد برقگیرهای اکسید فلزی ( Metal Oxide Surge Arrester) وضعیت آنها را با استفاده از دستگاه نشان دهنده جریان نشتی LCM[1] در حین کار می‌توان وارسی نمود. این وسیله اطلاعات مهمی‌را در مورد قابلیت اطمینان عملکرد برقگیر در اختیار استفاده کننده قرار می‌دهد. از آنجا که LCM در برابر شرایط جوی کاملاً محافظت شده است ، می‌تواند برای اندازه گیری جریان نشتی برای مدت طولانی نیز مورد استفاده قرار گیردو با استفاده از آن یک فرصت مناسب برای بدست آوردن تاثیرات هرگونه شرایط گذرا بر میزان مولفه مقاومتی جریان نشتی به دست آید. مقادیر اندازه گیری شده یا از روی صفحه نمایش خوانده شده یا با کامپیوتر شخصی ( PC ) برای نسخه برداری یا نمایش گرافیکی فرستاده می‌شود. در حالت مونتورینگ بلند مدت ،مقدار متوسط مولفه جریان مقاومتی در هر دقیقه ، ساعت ، روز ، ماه و سال در حافظه LCM ذخیره می‌شود. • روش کار : برقگیر اکسید فلزی بطور پیوسته جریان نشتی کوچکی را عبور می‌دهد .مولفه مقاومتی این جریان نشتی زمانی که تنش های متفاوتی به برقگیر اعمال می‌شود افزایش می‌یابد که این باعث فرسودگی ودر نهایت سبب معیوب شدن برقگیر می‌شود. اندازه گیری مولفه مقاومتی جریان نشتی پیوسته ،روش دقیقی برای چک کردن وضعیت برقگیر در حال کار به دست می‌دهد. اساس کار دستگاهLCM آنالیز هارمونیک سوم موجود در جریان نشتی پیوسته برقگیر است.برخلاف سیستم های اندازه‌گیری موجود که بر اساس آنالیز هارمونیکها است ، LCM به هارمونیکهای موجود در ولتاژ سیستم حساس نیست ، زیرا با استفاده از یک پروب میدان الکتریکی که بر روی فلنج انتهایی برقگیر تحت آزمایش بسته می‌شود هارمونیک

تلفن :	منقضی شده
منطقه :	استان تهران
آدرس :	استان تهران - تهران

کلمات کلیدی :